Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) elindeki en büyük iki bilimsel projeden biri olan, uzaya x-ışını teleskobu gönderme projesini rafa kaldırdı.
NASA yetkilileri, kara delikler ve nötron yıldızlarını araştırmak üzere 2014 yılında uzaya bir x-ışını teleskobu gönderilmesini öngören projede ortaya çıkan ek masrafların kurumun bütçesini aştığı gerekçesiyle bu kararın alındığını duyurdu.
Kısaca GEMS adı verilen "Çekim ve Aşırı Manyetizma Küçük Kaşif Misyonu" projesi, evrendeki x-ışını kaynaklarındaki polarizasyonu sistematik olarak ölçmeyi amaçlayan ilk uzay görevi olması bakımından önem taşıyordu.
NASA Astrofizik Bölümü Direktörü Paul Hertz konuya ilişkin düzenlediği basın toplantısında, daha önce yapılan hesaplamalarda GEMS'in enflasyona göre ayarlanmış maliyetinin, teleskobu uzaya fırlatacak roketin maliyeti hariç 119 milyon dolar olarak belirlendiğini anlattı.
Ancak hesaplamaların bağımsız olarak yeniden gözden geçirilmesinin ardından bu maliyetin yüzde 20 ila yüzde 30 oranında daha yüksek olacağının ortaya çıktığının görüldüğünü belirten Hertz, araç için gerekli teknolojinin geliştirilmesinin beklenenden daha uzun sürmesinin projenin maliyetini artıran en önemli etken olduğunu kaydetti.
GEMS'in, dönen bir kara deliğin çekimi nedeniyle bozulmuş uzayın biçimi, yapısı ve nötron yıldızları etrafındaki manyetik alanlar üzerinde çalışmalar yapan bilim adamlarına gönderdiği verilerle yardımcı olması öngörülüyordu.
Nötron yıldızları, supernova olayı adı verilen, bazı belli tiplerdeki devasa yıldız patlamaları sırasında dev bir yıldızın kendi çekim gücünün etkisiyle içine doğru çökmesi sonucu ortaya çıkabilen yıldız kalıntıları olarak tanımlanıyor.
Bu gök cisimlerine, yapısının neredeyse tamamı elektrik yükü taşımayan, atomaltı parçacıkları olan nötronlardan oluşması nedeniyle nötron yıldızları adı veriliyor.
Hertz, GEMS'in çözümüne katkı sağlaması öngörülen bazı bilimsel soruların bir kısmına, aralarında, Büyük Okyanus'taki Kwajalein Atölü'ne yerleştirilmiş NuStar teleskobunun da bulunduğu mevcut gözlemevlerinin yardımcı olabileceğini belirtti.
GEMS'in devre dışı kalmasının ardından, evrenin ilk oluşumu evresindeki ortaya çıkan ilk galaksileri bulmak amacıyla tasarlanmış olan, halen yapım aşamasındaki James Webb Uzay Teleskobu, NASA'nın elinde kalan son en büyük bilimsel projeyi oluşturuyor.
Kızıl ötesi görüşüyle güçlendirilmiş dev bir teleskop olan James Webb Uzay Teleskobu, Samanyolu Galaksisini Güneş Sistemi'ne bağlayan gezegenler sistemini oluşturan yıldızları uzaydaki toz bulutlarının arasından gözlemleyecek.
Bütçesini milyarlarca dolar aşmasına ve inşa programının yıllarca gerisinde bulunmasına karşın 2018 yılında uzaya fırlatılması öngörülen James Webb Uzay Teleskobu, uzaydaki dev Hubble Teleskobu'nun yerini alacak.
0 yorum:
Yorum Gönder